Annagroen glas oftewel uraniumglas
Gek ben ik op voorwerpen van uranium glas ook wel bekend als annaglas. Mijn oma had sieraden gemaakt van dit mooie glas en ik was er als kind altijd door gefascineerd.
Wat vooral bijzonder is aan dit glas; als je het met een blacklight lampje = UV bekijkt, gaat het glas “gloeien”.
Omdat niet aan ieder voorwerp dezelfde hoeveelheid uranium is toegevoegd, heeft bijna geen enkel object dezelfde gloed. Het wordt dan een waar kleurenspel.
De Boheemse glasfabrikant Franz Xaver Anton Riedel experimenteerde aan het begin van de 19e eeuw met de mogelijkheden om glas te kleuren door toevoeging van verschillende stoffen.
Hij ontdekte dat de zouten van het toen nog maar net bekende element uranium voor een gele of groene kleur zorgden en dat dit uraniumglas onder invloed van zonlicht groen licht ‘uitstraalde’ (in werkelijkheid gaat het hier om fluorescentie door blootstelling aan ultraviolet licht).
Zijn neef Josef Riedel ontwikkelde rond 1830 een industrieel proces om uraniumglas te maken. Dit glas werd annagroen of annageel genoemd naar zijn vrouw.
Ongeveer tegelijkertijd werd een vergelijkbaar procedé ontwikkeld in Groot-Brittannië.
In Engelstalige landen noemt men uraniumglas ook wel ‘vaseline glass’ omdat sommige varianten lijken op matgele vaseline.
Door bijmenging van chemicaliën zoals ijzeroxide wist men naast geel en groen ook andere kleuren te maken.
Uraniumglas werd gebruikt in kunstwerken maar ook in lampen, glazen schalen, glasserviezen, medicijnflessen, huishoudelijke voorwerpen en sieraden.
Ook werd het toegepast in mistlampen voor treinen en auto’s. De productie van uraniumglas bereikte zijn hoogtepunt tussen 1910 en 1930.
Ook de Nederlandse Glasfabriek Leerdam en de Belgische fabriek Val Saint Lambert produceerden uraniumglas.
Vooral in de art deco periode is het groene glas relatief veel gebruikt. De Nederlandse ontwerpers Copier en Lanooy en de architect Berlage werkten er regelmatig mee.
Berlage bedacht bijvoorbeeld in 1924 een bouwsteen van annagroen glas die hij in plaats van vensterglas gebruikte in een door hem ontworpen kerk.
Ook een ontbijtservies van Copier uit 1931, colopal genaamd, is gemaakt van geperst annagroen glas.
Vanaf de jaren veertig werd uranium voor de glasindustrie moeilijk verkrijgbaar en duur omdat de vraag naar deze grondstof voor de ontwikkeling van kernwapens en gebruik in kerncentrales groeide.
Tegenwoordig wordt er nog op kleine schaal uraniumglas geproduceerd in Amerika en in Tsjechië.
Door de kleine hoeveelheid uranium in het glas (2%) is het niet schadelijk voor de gezondheid en kunnen we ook nu nog genieten van dit prachtige glas; zie de geweldige art deco schaal die je in mijn webwinkel vindt.
Liefs, Marian
Bron: Wikepedia
